تحلیل بازار یک فرآیند مهم در مدیریت کسب و کار است که به کمک جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات بازار و شناخت مشتریان، رقبا و عوامل محیطی مرتبط با کسب و کار به منظور افزایش درک از بازار و ایجاد استراتژی‌های بهینه فروش و بازاریابی به‌کار می‌رود.
تحلیل بازار در واقع به کسب و کار امکان می‌دهد تا به سوالاتی از قبیل “چه محصولات یا خدماتی را برای مشتریان مناسب تر است؟”، “چگونه بازاریابی کنیم تا مشتریان بیشتری را جذب کسب‌وکار ما شوند؟”، “چه رقبایی در بازار وجود دارند؟” و “چه تغییراتی در محیط اقتصادی، اجتماعی و فناوری در پیش است که تأثیرگذار بر کسب و کار ما می‌شود؟” پاسخ دهد. در این مقاله از سنجاپ؛ مرجع داده پردازی و تحقیقات بازار، روش‌های مدرن و مختلف تحلیل بازار و رقبا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مراحل اصلی تحلیل بازار شامل موارد زیر می‌شوند که در ادامه به صورت مفصل به هرکدام می‌پردازیم:
- جمع‌آوری داده‌ها: در این مرحله، داده‌های مرتبط با بازار مورد تحلیل جمع‌آوری می‌شود. این داده‌ها ممکن است شامل اطلاعات در مورد مشتریان، رقبا، تغییرات در صنعت، تحقیقات بازار و دیگر منابع مرتبط باشند.
- تجزیه و تحلیل داده‌ها: در این مرحله، داده‌ها تجزیه و تحلیل می‌شوند تا الگوها، روندها و فرصت‌ها و چالش‌های بازار شناسایی شوند. از ابزارهای مختلف مانند SWOT نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و چالش‌ها، PESTEL عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری، محیطی و قانونی و ماتریس BCG (ماتریس رشد-حصص بازار) استفاده می‌شود.
- تعیین استراتژی‌ها: با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل بازار، استراتژی‌های بازاریابی و توسعه کسب و کار تعیین می‌شود. این استراتژی‌ها ممکن است شامل تغییر در محصولات و خدمات، بازاریابی موثر‌تر، تعیین هدف‌های جدید، توسعه محصولات یا ورود به بازارهای جدید باشند.
- پیاده‌سازی و نظارت: بعد از تعیین استراتژی‌ها، کسب و کار اقدام به پیاده‌سازی و نظارت بر عملکرد بازاریابی و فروش می‌کند تا اطمینان حاصل شود که استراتژی‌ها به درستی اجرا می‌شوند و به نتایج مورد انتظار دست یابند.
تحلیل بازار به کسب و کار امکان می‌دهد تا تصمیمات بهینه‌تری در زمینه تبلیغات، قیمت‌گذاری، محصولات و خدمات ارائه شده و سایر جنبه‌های بازاریابی و مدیریت کسب و کار بگیرد.
برای آموزش طراحی نظر سنجی به مقاله “نمونه سوالات نظرسنجی مشتریان” مراجعه کنید.
برای اینکه با تحقیق بازار به شکل مفصل آشنا شوید می‌توانید به مقاله تحقیقات بازار چیست مراجعه کنید.
چگونه می‌توانیم تحلیل بازار انجام دهیم
تحلیل بازار به منظور درک بهتر از مشتریان، رقبا، و شرایط بازار، نیاز به یک روش منطقی و سیستماتیک دارد. در زیر چند مرحله کلیدی برای انجام تحلیل بازار آورده شده است:
- جمع‌آوری داده‌ها:
- جمع‌آوری اطلاعات مربوط به بازار از منابع مختلف مانند تحقیقات بازار، گزارش‌های صنعتی، داده‌های تاریخی شرکت، مشتریان، رقبا و سایر منابع.
- نظرسنجی یا مصاحبه با مشتریان و نمونه‌گیری تصادفی برای به دست آوردن دیدگاه‌های مستقیم از مخاطبان.
- تجزیه و تحلیل داده‌ها:
- استفاده از ابزارهای تحلیلی مانند SWOT، PESTEL، ماتریس BCG و تجزیه و تحلیل Five Forces تا الگوها، روندها و عوامل کلیدی بازار را شناسایی کنید.
- بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و چالش‌ها مرتبط با کسب و کار خود.
- شناسایی مخاطبان:
- تعریف دقیق مخاطبان و نیازهای آنها. این شامل تعیین ویژگی‌های دموگرافیکی، رفتاری و روانشناختی مخاطبان می‌شود.
- شناسایی و تفکیک بازارهای هدف.
- تعیین استراتژی‌ها:
- براساس تحلیل بازار، تعیین استراتژی‌های بازاریابی و توسعه کسب و کار. این شامل تغییر در محصولات، قیمت‌گذاری، تبلیغات، توزیع و سایر جنبه‌های بازاریابی می‌شود.
- تعیین هدف‌های کوتاه و بلندمدت برای کسب و کار.
- پیاده‌سازی و نظارت:
- اجرای استراتژی‌های بازاریابی و فروش.
- نظارت بر عملکرد و اصلاح استراتژی‌ها در صورت نیاز.
- تجزیه و تحلیل مداوم: تحلیل مداوم بازار و رصد تغییرات بازار به منظور اصلاح استراتژی‌ها و تطابق با شرایط جدید بازار.
- تعمیق در مطالعات بازار: استفاده از مطالعات تخصصی، تحقیقات بازار، و ابزارهای آماری به منظور بهبود تحلیل بازار.
تحلیل بازار فرآیند پویا و مداومی است و نیاز به برخورداری از دقت در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها دارد. این فرآیند به کمک کسب و کارها در اتخاذ تصمیمات بهینه برای رشد و موفقیت در بازار کمک می‌کند.
ارسال نظرسنجی در زمان مناسب، اهمیت بسیاری دارد، زیرا اگر تجربه مشتری منفی باشد، احتمال ترک برند شما تا ۹۱ درصد افزایش می‌یابد برای آشنایی بهتر با این موضوع مقاله “بهترین زمان برای سنجش رضایت مشتریان” را مطالعه کنید.
رابطه تحلیل بازار با استراتژی کسب و کار چیست؟
تحلیل بازار و استراتژی کسب و کار نقش مهمی در تعیین مسیر و موفقیت یک کسب و کار دارند. رابطه بین تحلیل بازار و استراتژی کسب و کار به شرح زیر است.
شناخت بازار: تحلیل بازار به کسب و کار امکان می‌دهد تا بازار خود را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کند و اطلاعات در مورد مشتریان، رقبا، تغییرات بازار و فرصت‌ها و چالش‌ها را جمع‌آوری کند.
تعیین اهداف: بر اساس تحلیل بازار، کسب و کار می‌تواند اهداف مناسبی برای رشد و موفقیت در بازار تعیین کند. این شامل تغییر در محصولات و خدمات، قیمت‌گذاری، تبلیغات، توزیع و سایر جنبه‌های بازاریابی می‌شود.
تطابق با نیاز مشتریان: تحلیل بازار به کسب و کار این امکان را می‌دهد تا نیازها و ترجیحات مشتریان را به درستی درک کند. با تطبیق استراتژی با نیازهای مشتریان، کسب و کار می‌تواند رضایت مشتریان را افزایش دهد و بازاریابی مؤثرتری داشته باشد.
مدیریت رقبا: تحلیل بازار به کسب و کار این امکان را می‌دهد تا رقبا و رقابت در بازار را به دقت بسنجد. این اطلاعات به کسب و کار کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را برای مدیریت رقبا بهینه‌سازی کند.
تغییر و تکامل: تحلیل بازار به کسب و کار امکان می‌دهد تا تغییرات و روندهای بازار را در طول زمان رصد کند. با مداوم نظارت بر بازار و اصلاح استراتژی‌ها، کسب و کار می‌تواند تناسب با شرایط جدید بازار را حفظ کند.
در کل، تحلیل بازار نقش اساسی در تشخیص فرصت‌ها و چالش‌ها در بازار دارد و به کسب و کار این امکان را می‌دهد تا استراتژی‌های بهینه‌ای تعیین کند. این تطابق با نیاز مشتریان و مدیریت بهتر رقبا و بازار، موجب موفقیت و رشد پایدار کسب و کار می‌شود.
برگزاری نظرسنجی تاثیر بسزایی در کسب رضایت مشتریان دارد، برای درک بهتر می‌توانید مقاله “تاثیر رضایت مشتری بر کسب و کار و راهکاری برای حفظ و اندازه‌گیری” مطالعه کنید.
معرفی چند روش تحلیل بازار
تحلیل بازار می‌تواند با استفاده از چند روش مختلف انجام شود. در زیر، چند روش تحلیل بازار را نام می‌بریم و توضیح مختصری ارائه می‌دهیم:
- تحلیل SWOT:
SWOT مخفف Strengths (نقاط قوت)، Weaknesses (نقاط ضعف)، Opportunities (فرصت‌ها) و Threats (چالش‌ها) است. در این روش، نقاط قوت و ضعف داخلی کسب و کار مورد بررسی قرار می‌گیرند و فرصت‌ها و چالش‌ها در محیط خارجی شناسایی می‌شوند. این تحلیل به کسب و کار کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را بر اساس تعامل این عوامل تعیین کند.
برای اینکه با 5 گام اصلی تحقیقات بازار آشنا شوید به مقاله “مراحل انجام تحقیقات بازار” مراجعه کنید.
- تحلیل PESTEL:
PESTEL مخفف Political (عوامل سیاسی)، Economic (عوامل اقتصادی)، Social (عوامل اجتماعی)، Technological (عوامل فناوری)،Environmental (عوامل محیطی) و Legal (عوامل قانونی) است. این روش برای تحلیل عوامل محیطی خارجی از جمله تغییرات در سیاست‌ها، اقتصاد، جامعه، فناوری، محیط زیست و قوانین استفاده می‌شود.
- تحلیل Five Forces (پنج نیروی رقابت):
این تحلیل بر اساس مدل پنج نیروی رقابت که توسط مایکل پورتر توسعه داده شده است، برای ارزیابی قدرت رقابت در یک صنعت خاص استفاده می‌شود. این پنج نیرو شامل چالش رقبا، قدرت مشتریان، قدرت تأمین‌کنندگان، چالش محصولات جایگزین و چالش ورود رقبا به بازار است.
نظرسنجی یکی از ارزان‌ترین و بهترین راه‌ها برای کسب رضایت مشتری است که در مقاله “نظرسنجی و رضایت مشتری” به آن پرداخته‌ایم.
- تحلیل ماتریس BCG:
ماتریس BCG برای تصمیم‌گیری در مورد محصولات و خطوط محصولی استفاده می‌شود. این ماتریس محصولات را بر اساس نرخ رشد بازار و سهم بازار محصول در یک صنعت دسته‌بندی می‌کند. این تحلیل به کسب و کار کمک می‌کند تا تصمیمات مربوط به توسعه، حفظ یا اخراج محصولات را بگیرد.
- تحلیل ماتریس آنسفر:
این ماتریس برای تصمیم‌گیری در مورد تبلیغات و توزیع محصولات استفاده می‌شود. با استفاده از ماتریس آنسفر، می‌توان مزایا و معایب مختلف روش‌های تبلیغاتی و توزیع را مقایسه کرد تا بهترین استراتژی بازاریابی را انتخاب کرد.
همچنین می‌توان از مطالعات بازار، تحقیقات کیفی و کمی، مصاحبه‌های تخصصی و معاملات مستقیم با مشتریان و رقبا برای تحلیل بازار استفاده کرد. انتخاب روش مناسب بر اساس نیازهای و شرایط کسب و کار بسیار مهم است.
6. برگزاری نظرسنجی:
برگزاری نظرسنجی آنلاین یکی از بهترین راه‌های تحلیل بازار است. در این روش باید اهداف، جامعه هدف و پرسش‌ها را مشخص کنید. پس از برگزاری نظرسنجی، دیتای کامل و دقیقی را از مشتریان بالقوه و بلفعل خود دارید که تحلیل آن باعث می‌شود دیدگاه دقیقی از بازار و افکار مشتریان پیدا کنید. پلتفرم سنجاپ این امکان را فراهم آورده است که به سادگی بتوانید نظرسنجی آنلاین را در بستری مطمئن با طیف مخاطبانی که تعیین کرده‌اید برگزار کرده و سپس تحلیل مصور، نموداری و دقیقی را به همراه بررسی‌های موشکافانه کارشناسان متخصص در اختیار داشته باشید.
برای اینکه اهمیت طراحی نظرسنجی برای مخاطبین را درک کنید مقاله “اهمیت طراحی پرسشنامه رضایت مشتری” را مطالعه کنید.
برگزاری نظرسنجی و تحلیل بازار
برگزاری نظرسنجی می‌تواند به عنوان یک راه نسبتاً آسان اما دقیق برای تحلیل بازار معرفی شود. دلایلی که این روش را جذاب و موثر می‌کنند عبارتند از:
دسترسی آسان به داده‌ها: با برگزاری نظرسنجی‌ها، شما می‌توانید به سرعت داده‌های مورد نیاز خود را جمع‌آوری کنید. این داده‌ها شامل نظرات و نیازهای مشتریان، اطلاعات رقبا، و اطلاعات بازار می‌شوند.
تجزیه و تحلیل آسان: داده‌های جمع‌آوری شده از طریق نظرسنجی‌ها به راحتی قابل تجزیه و تحلیل هستند. شما می‌توانید از ابزارهای آماری و نرم‌افزارهای تحلیل داده برای استخراج الگوها و اطلاعات مفید استفاده کنید.
مشارکت مشتریان: برگزاری نظرسنجی به مشتریان فرصت می‌دهد تا نقدها و نظرات خود را به اشتراک بگذارند. این نوع مشارکت می‌تواند مشتریان را در فرآیند تصمیم‌گیری و توسعه محصولات و خدمات جدید مشغول کند.
دقت در تعداد: با استفاده از روش نمونه‌گیری در برگزاری نظرسنجی‌ها، می‌توانید با دقت نتایج را به تمثیل کل بازار تعمیم دهید. این نمونه‌گیری معمولاً به شما اجازه می‌دهد تا اطلاعات کلان بازار را با دقت تخمین بزنید.
زمان و هزینه مقرون به صرفه: مقایسه با روش‌های دیگر تحلیل بازار، برگزاری نظرسنجی معمولاً زمان کمتری می‌طلبد و هزینه‌های کمتری دارد. این به ویژه برای کسب و کارهای کوچک و متوسط اهمیت دارد.
امکان انجام مکرر: نظرسنجی‌ها می‌توانند به صورت دوره‌ای و مکرر برگزار شوند تا تغییرات بازار و نیازهای مشتریان را رصد کنند و به کسب و کار امکان تطابق با شرایط جدید بازار را بدهند.
با این حال، باید توجه داشته باشید که برگزاری نظرسنجی نیاز به طراحی دقیق پرسشنامه، نمونه‌گیری مناسب، و تحلیل دقیق داده‌ها دارد تا نتایج معتبر و قابل اطمینانی ارائه دهد. همچنین، باید حریم خصوصی و اخلاقیات در برگزاری نظرسنجی را رعایت کرد.
در مقاله “6 روش از به‌روزترین تکنیک‌های نظرسنجی” به معرفی جدیدترین تکنیک‌های نظرسنجی در جهان پرداخته‌ایم.
چگونه می‌توان با برگزاری نظرسنجی تحلیل بازار انجام دهیم؟
برگزاری نظرسنجی می‌تواند یکی از روش‌های مؤثر برای تحلیل بازار و درک بهتر از نیازهای مشتریان و نظرات آنها باشد. در زیر چند گام برای برگزاری نظرسنجی با هدف تحلیل بازار آورده شده است:
- تعیین هدف‌ها:
ابتدا باید مشخص کنید که چه هدفی از برگزاری نظرسنجی دارید. آیا قصد بهبود محصولات یا خدمات، تعیین استراتژی بازاریابی، تعیین قیمت یا درک از رفتار مشتریان را دارید؟
- تعیین جمعیت هدف:
مشخص کنید که کدام گروه‌های مشتریان شما اهمیت دارند و باید در نظرسنجی شرکت کنند. این شامل ویژگی‌های دموگرافیکی، مکانی، اقتصادی و رفتاری مشتریان می‌شود. لازم به ذکر است که این امکان در کامل‌ترین طیف مخاطب در پلتفرم سنجاپ وجود دارد.
- تهیه پرسشنامه:
بر اساس هدف‌ها و جمعیت هدف، یک پرسشنامه مناسب تهیه کنید. پرسشنامه باید سوالات و موارد مرتبط با تحلیل بازار شما را شامل شود. سوالات باید واضح و معتبر باشند.
- انتخاب روش نمونه‌گیری:
تعیین نمونه‌گیری مناسب برای انجام نظرسنجی. می‌توانید از نمونه‌گیری تصادفی، نمونه‌گیری تصمیم‌گیری یا نمونه‌گیری کمکی استفاده کنید. نمونه گیری به معنی بررسی یک بخش خاص از جمعیت آماری است.
- برگزاری نظرسنجی:
برگزاری نظرسنجی با دقت و مراعات نکات اخلاقی و حریم خصوصی مشتریان. می‌توانید از روش‌های مختلف برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده کنید، از جمله نظرسنجی‌های تلفنی، آنلاین، حضوری یا پستی است که شما می‌توانید در پلتفرم سنجاپ کامل‌ترین روش‌های برگزاری نظرسنجی را در اختیار داشته باشید.
- تحلیل داده‌ها:
پس از جمع‌آوری داده‌ها، انجام تحلیل آماری و تفسیر نتایج. شناسایی الگوها، روندها و مسائل کلیدی مرتبط با تحلیل بازار قدم مهم بعدی است.
- تدوین استراتژی:
بر اساس نتایج نظرسنجی، تدوین استراتژی‌های مناسب برای تغییرات و بهبود‌های مورد نیاز در محصولات، خدمات، بازاریابی، قیمت‌گذاری و سایر جنبه‌های کسب و کار باید صورت بگیرد.
- اجراء تغییرات:
تغییرات و بهبود‌هایی که بر اساس نتایج نظرسنجی و استراتژی‌های تدوین شده در این مرحله باید پیاده‌سازی و اجرا شود تا کسب‌وکار شما بتواند متحول شود و به مشتریان بیشتری دسترسی داشته باشد..
- مداومت:
نظرسنجی‌های مکرر ممکن است به کسب و کار کمک کنند تا مشتریان خود را به طور مداوم بررسی کرده و تغییرات بازار را رصد کنند.
برگزاری نظرسنجی می‌تواند به کسب و کار اطلاعات معنی‌داری از نظرات مشتریان و نیازهای بازار ارائه دهد و به بهبود استراتژی‌های کسب و کار کمک کند.
برای آشنایی با نظرسنجی طیف لیکرت به مقاله “راهنمای ساخت نظرسنجی با طیف لیکرت + 10 نمونه سوال پرسشنامه لیکرت” مراجعه کنید.
کاهش ریسک شکست کسب و کار با سنجاپ
برگزاری نظرسنجی و تحلیل بازار که از مهم‌ترین کاربردهای پلتفرم سنجاپ است می‌تواند به کاهش ریسک شکست کسب و کار کمک کند، زیرا این فرآیند به شما اطلاعات مهمی از بازار و نیازهای مشتریان ارائه می‌دهد. در ادامه توضیح داده شده است که چگونه این فرآیند می‌تواند به کاهش ریسک‌های کسب و کار کمک کند:
شناخت بهتر از بازار و مشتریان: برگزاری نظرسنجی به شما امکان می‌دهد تا نیازها و ترجیحات مشتریان را به دقت درک کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا محصولات و خدمات خود را بهبود ببخشید و به شکلی بهتر به نیازهای بازار پاسخ دهید.
عدم شناخت رقبا در بازار، احتمال شکست کسب و کار را تاحد بسیار زیادی افزایش می‌دهد، برای شناخت بهتر رقبا و آموزش 6 گام اصلی تحلیل رقبا مقاله “تحلیل رقبا” را مطالعه کنید.
تشخیص فرصت‌ها و چالش‌ها: تحلیل بازار باعث می‌شود که فرصت‌ها و چالش‌ها در بازار به وضوح مشخص شوند. این اطلاعات به کسب و کار کمک می‌کند تا استراتژی‌های مناسبی را برای بهره‌برداری از فرصت‌ها تعیین کند و چالش‌ات را مدیریت کند.
مدیریت رقبا بهتر: تحلیل بازار به شما اطلاعاتی از رقبا و موقعیت آنها در بازار ارائه می‌دهد. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های رقابتی مناسبی تعیین کنید و رقبا را مدیریت کنید.
بهبود قیمت‌گذاری: اطلاعات تحلیل بازار به شما اطلاعاتی ارائه می‌دهد که می‌توانید برای قیمت‌گذاری بهینه محصولات و خدمات خود استفاده کنید. این امر به کاهش ریسک نرخ قیمت‌ها و افزایش سودآوری کمک می‌کند.
تغییرات تدریجی و بهبود مداوم: با برگزاری نظرسنجی و تحلیل بازار به طور مداوم، شما می‌توانید تغییرات بازار را رصد کنید و به تدریج به آنها پاسخ دهید. این رویکرد کاهش ریسک تغییرات ناخواسته و کمک به تطابق با شرایط جدید بازار می‌کند.
افزایش پایداری مالی: با داشتن اطلاعات دقیق از بازار و نیازهای مشتریان، می‌توانید منابع مالی خود را به بهترین نحو مدیریت کنید و از ضروریات مالی طبقه‌بندی کنید. این می‌تواند به کاهش ریسک مالی کمک کند.
در کل، برگزاری نظرسنجی آنلاین و تحلیل بازار به کسب و کار اطلاعاتی معتبر و دقیق از بازار و مشتریان ارائه می‌دهد و این اطلاعات به کاهش ریسک‌ها و افزایش فرصت‌ها کمک می‌کند.
